Οι υπαίθριες δραστηριότητες αναψυχής κερδίζουν ημέρα με την ημέρα δημοφιλία και “εναλλακτικοί” ορεινοί προορισμοί σφύζουν πλέον από ζωή την καλοκαιρινή τουριστική περίοδο. Καθώς όμως τα βουνά σκαρφαλώνουν στις καρδιές μας, βλέπουμε δυστυχώς ριζικές μεταβολές στον πλανήτη, λόγω της πληθυσμιακής αύξησης, της βιομηχανο-οικονομικής “ανάπτυξης” και άλλων χαρακτηριστικών των ημερών.

Ο όρος “περιβαλλοντική ηθική” απασχολεί τηνεπιστημονική σκέψη τις τελευταίες δεκαετίες και έχει μπει δυναμικά στις συζητήσεις τηςορειβατικής κοινότητας τον τελευταίο καιρό. Ηθική, εν γένει, θεωρείται το φιλοσοφικό παρακλαδι που εξετάζει πόσο “καλές” ή “κακές”, αποδεκτές ή όχι από την πλειοψηφία, είναι οι ανθρώπινες πράξεις και συγκεκριμένα η περιβαλλοντική ηθική μελετά την επίδραση που αυτές έχουν στον περιβάλλοντα χώρο και τα άλλα έμβια όντα, προτείνοντας μάλιστα πιθανούς επαναπροσδιορισμoύς της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση.

Πως θα χαρακτηρίζαμε όμως ηθική μία ή έναν περιπατητή? Ποιο το ευαγγέλιο του “καλού ορειβάτη”? Τα μονοπάτια αλλάζουν με κάθε μας βήμα. Αναγνωρίζοντας την επίδραση που
έχουμε στο ορεινό περιβάλλον, σπίτι πολλών και διαφόρων μορφών ζωής, δίνουμε την ευκαιρία να διατηρηθούν σε αυτό, για λίγο καιρό ακόμα, οι ισορροπίες του, χαρίζοντας και σε άλλους ορειβάτες, αναρριχήτριες αλλά και τα παιδιά μας, ίδια πλατιά χαμόγελα που έχουν χαρίσει σε εμάς. Ένας, επομένως, κώδικας ορειβατικής δεοντολογίας θα μπορουσε να συνοψισθεί με τις ακόλουθες κουκίδες:

● Αποκηρύσσουμε εξουσιαστικές συμπεριφορές προς φίλους ορειβάτες. Χαιρετάμε άπαντες και δείχνουμε τον απαιτούμενο σεβασμό σε κάθε ανθρώπινη ψυχούλα που συναντάμε. Ειδικότερα, όταν εκείνη ανηφορίζει και εμείς κατηφορίζουμε της δίνουμε προτεραιότητα. Για να είναι μια απόδραση στην ύπαιθρο ευχάριστη εμπειρία για εμάς δεν χρειάζεται να συνοδεύεται από φωνές και λοιπές ασεβείς συμπεριφορές προς τρίτους.

● Όχι σκουπίδια σε θάλασσες και ακτές, μονοπάτια, κορφές και ούτω καθεξής. Όχι σκουπίδια πουθενά! Δεν παρατάμε τα απορρίμματά μας, τα μαζεύουμε και τα πετάμε, εν καιρώ, εκεί
που πρέπει. Ο χρυσός κανόνας είναι πως εάν κάτι δεν φύτρωσε, δεν μπορεί να μείνει εκεί, οπότε ό,τι φέρνουμε μαζί μας οφείλουμε να το γυρίσουμε πίσω. Χρήσιμη συμβουλή είναι, σε όποια δραστηριότητα και αν απολαμβάνουμε στο βουνό, να έχουμε μαζί ένα σακουλάκι αφιερωμένο στην συλλογή σκουπιδιών, τόσο δικών μας όσο και άλλων, που βρίσκουμε στο διάβα μας.

● Μην αγγίζετε! Μην ταΐζετε! Αφήνουμε πέτρες, λουλούδια, φυτά, και άλλα αντικείμενα της μητέρας γης εκεί όπου τα βρήκαμε και προσπαθούμε να μην διαταράσσουμε την τοπική χλωρίδα ξεστρατίζοντας εκτός μονοπατιού. Αποφεύγουμε να πλησιάζουμε ενοχλητικά την άγρια πανίδα, να την τροφοδοτούμε με ψίχουλα και όποιο άλλο ευφάνταστο σνακ χωράει στο μυαλό μας και φυσικα να την τροφοληστεύουμε. Μπορεί, γεμίζοντας το στομάχι ζώων που συναντάμε στο μονοπάτι, να νιώθουμε πως κάναμε την καλή πράξη της ημέρας, όμως επεμβαίνοντας στις τροφικές συνήθειές τους έχουν παρατηρηθεί μακροπρόθεσμα δυσάρεστες αλλαγές στην συμπεριφορά τους.

● Σχεδιάζουμε εκ των προτέρων την εξόρμησή μας, μελετώντας στοιχειωδώς την ισχύουσα νομοθεσία της περιοχής που πρόκειται να επισκεφτούμε και έχοντας ενημερώσει τουλάχιστον ένα κοντινό μας πρόσωπο για την τοποθεσία της. Φροντίζουμε να είμαστε κατάλληλα εξοπλισμένοι για την μορφολογία του εδάφους και τις καιρικές συνθήκες που φανταζόμαστε να συναντήσουμε και κουβαλάμε πάντα μαζί μας πυξίδα και χάρτη, σε
έντυπη μορφή, τα οποία γνωρίζουμε να χρησιμοποιούμε. Οι λόγοι που εξακολουθεί, στην εποχή των gps, να είναι απαραίτητο το χαρτί για έναν χάρτη, συνθέτουν απο μόνοι τους ένα εκτενέστα το άρθρο.

● Δεν παίζουμε με την φωτιά, τζιζ! Ανάβουμε λελογισμένα κατασκηνωτικές φωτιές, όπου αυτό επιτρέπεται και προτιμούμε για το μαγείρεμά μας κάποιο από τα γκαζάκια που κυκλοφορούν στο εμπόριο, σε μεγάλη ποικιλία. Αποφεύγουμε να κόβουμε δέντρα ή κλαδιά, ως καύσιμη ύλη, καθώς ίσως αποτελούν κατοικία για πουλιά ή άλλα ζώα και σίγουρα επεμβαίνουμε τοιουτοτρόπως στην ομορφιά του τοπίου. Ψάχνουμε πεσμένα, ξερά κομμάτια ξύλου, μικρά σε διάμετρο, τα οποία καίγονται εύκολα, αφήνοντας τον μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο και βεβαιωνόμαστε φεύγοντας πως η φωτιά μας έχει σβήσει τελείως. Σε αυτό το σημείο οφείλουμε να σημειώσουμε πως το σημείο που επιλέγουμε για στιγμές κατασκηνωτικής θαλπωρής μπορεί δυστυχώς εύκολα να εξελιχθεί σε εστία μεγάλης πυρκαγιάς και το αγαπημένο μας δάσος να καταλήξει σε στάχτη. Για αυτό, προσοχή!

Λένε πως ανθρώπινοι νόμοι και κανόνες επιβιώνουν μέχρι ενός συγκεκριμένου υψομέτρου, ωστόσο οι άνωθι απλές και μη κοπιαστικές συμβουλές δεν εκφράζουν τίποτα παραπάνω από
τον σεβασμό που νιώθουμε προς την φύση. Ο περιβάλλων μας χώρος έχει τεράστια εγγενή αξία, είτε έχουμε την τύχη να διαπιστώσουμε βιωματικά, είτε την ατυχία απλά να διαβάσουμε.

Ηθικό μας χρέος είναι να φέρουμε τις επόμενες γενιές σε έναν κόσμο, όσο υπέροχο θα θέλαμε.

words by Angelos Fragkoulis